Uluslar Arası Ceza Mahkemesi ve İsrail'in Gazze Saldırılarının Soruşturulması
1. Uluslararası Ceza Mahkemesi
1996 ve 1997’de kabul edilen Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul kararları uyarınca, 15 Haziran
ile 17 Temmuz 1998 tarihleri arasında Roma’da toplanan BM “Uluslararası Ceza Mahkemesi Kurulmasına
Dair Tam Yetkili Temsilciler Diplomatik Konferansı”1 düzenlenir. Bu konferansta, 160’tan fazla katılımcı
devlet yetkilileri arasında yapılan görüşmeler ve yaşanan tartışmalar neticesinde Amerika Birleşik Devletleri
(ABD), İsrail, Rusya, Hindistan ve Çin’in yer aldığı 7 devletin olumsuz, 21 devletin de çekimser oyuna karşın
120 devletin olumlu oyu ile (Roma Statüsü adıyla) Uluslararası Ceza Mahkemesi kabul edilerek 18 Temmuz
1998 tarihinde ilgili tüm devletlerin imzasına açılır. Mahkemenin kurulması için aranan şart, en az katılımcı
devletlerden 60’ının bunu onaylamasıdır.
11 Nisan 2002 tarihinde aranan şarta ulaşılmış ve 66 devletin onaylamasından sonra Uluslararası Ceza
Mahkemesi (UCM), 1 Temmuz 2002 tarihi itibariyle resmen faaliyetine başlar.2 Mahkeme, kuruluşundan
önceki suçlara bakmakla yükümlü değildir yani geriye dönük işlem yetkisi yoktur. ABD ve İsrail, 2000 yılında
söz konusu Statü’ye katıldıklarını3 açıklasalar da kesin/senato olarak gerekli onayı vermezler hatta işgalci
İsrail, 2002 yılında söz konusu Roma Statüsü’nden çekildiğini açıklar. Türkiye ise doğrudan UCM Roma
Statüsü’ne taraf devletlerden biri değildir.
UCM’nin gerçek manada faal olabilmesi, faillerin/suçluların mahkeme karşısında çıkarılması/
yargılanması ve cezalandırılması halinde verilen cezanın uygulanması için ya suçlu görülen kişiler kendileri
teslim olur ya da güçlü taraf devletlerden birileri tarafından fail, mahkemeye çıkarılıp cezanın infazı
gerçekleştirilir.